با کمبود فضای سبز در مناطق شهری، ایجاد فضاهای سبز پشت‌بام به یک‌روند جدید تبدیل شده‌اند. اهمیت ایجاد روف گاردن بر روی سقف ساختمان بر هیچکس پوشیده نیست. امروزه با گرم شدن زمین ، فضایی که بتوان در آن اوقات فراغت خود را با ساخت سیستم های خنک کننده در کنار کاشت و دیزاین گیاهان مختلف و فضایی برای استراحت و لذت بردن اعضای ساکنین ساختمان فراهم کرد ، بسیار ارزشمند است. با چند نکته آسان، می‌توانید سقف خود را به فضایی آرامش‌بخش در فضای باز تبدیل کنید و از محصولات تازه ارگانیک لذت ببرید. در ادامه چند ایده طراحی برای راه‌اندازی یک روف گاردن ارائه خواهیم داد.
روف گاردن چیست؟
به فضای سبز باغچه مانندی گفته میشود که روی بام ساختمان‌ها طراحی و اجرا میشود؛ حال این بام باغ ممکن است روی بام ساختمان‌ها طراحی شود یا روی سقف حیاط و تراس آن را اجرا کنند. روف گاردن بیشتر در مناطق شهری یافت میشود و افرادی که ساکن آن ساختمان هستند، می‌توانند از این مکان به‌عنوان فضایی جهت استراحت یا تفریح استفاده کنند. همچنین با نمایی از شهر که به آن مشرف هستند، می‌توانند از تماشای چشم‌اندازی که دارد، لذت ببرند و وقت خود را در آنجا سپری کنند.
امروزه با استفاده از اصول دکوراسیون و کمک گرفتن از بهترین مصالح، می‌توان سقف ساختمان خود را به‌صورت بام سبز طراحی و از فضای باغ مانند آن، استفاده کرد. این طرح‌ها شامل سنگ‌فرش ، نشیمن، تخت گل، یا گلدان‌های مرتفع، باغ‌های کشت شده یا باغچه شهری است. تعداد زیادی بام سبز را می‌توان در بالای ساختمان‌ها در بسیاری از شهرهای جهان یافت. پوشش گیاهی بام سبز می‌تواند دو نوع باشد؛ گسترده و فشرده. پوشش گیاهی گسترده به معنای گیاهان کوچک و درختچه‌ها است، درحالی‌که پوشش گیاهی فشرده شامل درختچه‌های سنگین و درختان کوچک روی پشت‌بام است.
روف گاردن مزایای بسیاری دارد. از جمله به تفریح و آرامش کمک می‌کند. گیاهان و درختان تأثیر آرامش‌بخشی بر ذهن افراد دارند. می‌توان میوه‌ها و سبزی‌ها را روی پشت‌بام پرورش داد. روف گاردن‌ها به کشاورزی شهری کمک می‌کند. علاوه بر این، گیاهان بهترین فیلتر هوا برای تبدیل دی‌اکسیدکربن به اکسیژن هستند. بام‌های سبز نیز می‌توانند به کاهش آلودگی هوا کمک کنند.
باغ‌های پشت‌بام نیز می‌توانند سروصدا را تعدیل کنند. هم گیاهان و هم خاک امواج صوتی را جذب، بازتاب و منحرف می‌کنند و می‌توانند تا حدی آلودگی صوتی را کاهش دهند. باغ‌های پشت‌بام می‌توانند به طور کامل از برداشت آب باران استفاده کنند. روف گاردن‌ها سایه ایجاد می‌کنند و می‌توانند سطح سقف را خنک کنند. دانشمندان آب‌وهوا پیشنهاد کرده‌اند که باغ‌های روی پشت‌بام می‌توانند به کاهش شرایط گرمای شدید در شهرها کمک کنند. در زمستان‌ها، بام سبز می‌تواند اتلاف گرما را از طریق عایق اضافی روی سقف به حداقل برساند.
مواردی که باید هنگام راه‌اندازی یک باغ روی پشت‌بام در نظر بگیرید
عمق بام سبز
گیاهان کاشته شده در روف گاردن متراکم ، حداقل به 50 سانتی متر عمق برای رشد نیاز دارند. باغچه های توکار برای زیرسازی ، برنامه ریزی و ساخت با دانش و تخصص مهندسین و معماران این حوزه ساخته می شوند.
ضخامت بام سبز به طور متوسط می بایست حداقل 5/2 تا 3 اینچ محیط برای رشد باشد . برای پرورش سبزیجات حداقل 7 اینچ نیاز دارید. هر چه ضخامت بیشتر باشد (محیط کاشت) بام ساختمان نیز وزن بیشتری را متحمل خواهد بود.
ظرفیت بار
قبل از راه‌اندازی روف گاردن ظرفیت بار روی پشت‌بام را بررسی کنید. خاک و گلدان سنگین هستند و با رشد گیاهان سنگین‌تر می‌شوند. سقف را ضد آب کنید و مطمئن شوید که سیستم زهکشی و شیب خوبی دارد. برخی از تکنیک‌‌های پوشش یا محلول‌‌های ضد آب شیمیایی را با مشورت یک متخصص اعمال کنید. این کار به حل نشت آب به دیوارها یا سقف‌ها کمک می‌کند که می‌تواند باعث رطوبت یا آسیب‌های دیگر شود.
زهکشی مناسب گلدان‌ها برای رشد آنها حیاتی است. توصیه میشود آنها را روی پایه‌های آجری قرار دهید. موزاییکی از کاشی‌های چینی شکسته نیز می‌تواند در برابر نشت محافظت کند. بهترین راه برای ایجاد شیب، نصب بسترهای بتنی برای هدایت آب به سمت زهکش‌ها است. از سیستم زهکشی خوب در هنگام بارندگی شدید اطمینان حاصل کنید.
اگر منطقه‌ای بادخیز است، بادگیرهایی در اطراف گیاهان ایجاد کنید تا از ریشه‌کن شدن و از بین رفتن آنها جلوگیری کنید. یک پرده یا یک دیوار محیطی می‌تواند به جلوگیری از تندبادهای سنگین و لنگر انداختن گیاهان شما در خاک کمک کند.
خاک مناسب
انتخاب خاک مناسب از فاکتورهای اصلی روف گاردن است . خاک مورد نظر می بایست وزن کمی داشته و توانایی جذب آب بالایی داشته باشد. در واقع عایق مناسبی که از عبور آب به فضای زیر روف گاردن جلوگیری می‌کند. همچنین غنی از کود برای تغذیه گیاه باشد.
ایمنی باغ پشت‌بام
ایمنی در روف گاردن بسیار مهم است؛ بنابراین، از آویزان کردن هر چیزی روی لبه‌ها یا قراردادن گلدان روی لبه‌ها خودداری کنید، مگر اینکه کاملاً محکم باشد. سطح کف پشت‌بام باید غیر لغزنده باشد.
طراحی و اجرای روف گاردن
راه‌اندازی فضای سبز در فضای باز روی پشت‌بام نیاز به برنامه‌ریزی مناسب دارد. یک چیدمان مناسب برای فضای سبز روی پشت‌بام انتخاب کنید و نوع گیاهانی را که قرار است روی آن پرورش دهید انتخاب کنید. برخی از گیاهان به نور خورشید بیشتری نیاز دارند، درحالی‌که برخی نیاز به سایه دارند. هنگام انتخاب گیاهان برای باغ پشت‌بام، شرایط آب‌وهوایی روی پشت‌بام خود را در نظر بگیرید و گیاهان را بر اساس آن انتخاب کنید. سعی کنید بیابید که آیا آن گیاهان می‌توانند روی سقف رشد کنند یا خیر، سپس طرح آن را نهایی کنید. همیشه مجموعه‌ای متنوع از گیاهان را انتخاب کنید. فضای سبز را با گیاهان، درختچه‌ها، خزنده‌ها طراحی کنید، خواه کوچک باشد، چه بزرگ، چه گلدار و چه غیر گل.
اگر کاشت به طور مستقیم در تراس انجام میشود، توصیه میشود سلول‌های زهکشی (کاشی‌های پلی‌اتیلن که به‌عنوان یک شکاف دائمی بدون گرفتگی این دال بتنی و خاک عمل می‌کنند) نصب شوند. قبل از قراردادن خاک یک غشای ژئوتکستایل بگیرید. از قراردادن گلدان در قسمت لبه تراس خودداری کنید و تعداد زیادی گلدان را اضافه نکنید. نصب گلدان‌ها روی دیوارهای اطراف یا قراردادن آنها در قفسه‌ها کمک می‌کند زیرا دیوارها وزن خود را حفظ می‌کنند.
برای جلوگیری از مشکلات نشتی، به دنبال تخت‌های مرتفع برای کاشت باشید. باغ روی پشت‌بام را با چراغ‌ها، فواره‌ها، مجسمه‌ها تزئین کنید و با ظروف گیاهان رنگارنگ، چیدمان‌های زیبایی را انتخاب کنید.
چه نوع ظروف برای باغ‌های پشت‌بام ایده‌آل هستند؟
از گلدان‌های سنگین ساخته شده از خاک رس و سیمان برای باغ‌های پشت‌بام خودداری کنید. برای باغچه از گلدان‌های چوبی، الیافی، گلدان‌های زغالی یا گلدان‌های پلاستیکی بازیافتی و غیره استفاده کنید. می‌توانید از بطری‌های بازیافت، جعبه‌های پلاستیکی، پوسته‌های نارگیل، سطل‌های شکسته و غیره به‌عنوان گلدان استفاده کنید.
آبیاری گیاهان روف گاردن
گیاهان شما باید به طور منظم آبیاری شوند. یک سیستم آبیاری را در نظر بگیرید که این کار را به طور خودکار انجام دهد. حداقل، یک درام آب و آبیاری قطره‌ای نصب کنید تا مجبور نشوید هر بار که آبیاری می‌کنید شیلنگ را به سمت بالا بکشید.
